BİRİKİNTİ
Kazanlarda sert birikinti oluşumuna (taş bağlanmasına) suyun içerdiği bazı safsızlıklar ile korozyon ürünleri neden olur.
Sert birikinti oluşturan başlıca su safsızlıkları olarak çözünmüş kalsiyum, magnesyum klorür, sülfat ve silisyum bileşiklerini, korozyon ürünlerine olarak ise demir ve bakır bileşiklerini sayabiliriz.
Basit sert birikintiler, suyun içerdiği kalıcı sertlik veren maddeler de ısının etkisi ile oluşur. Birikinti oluşumu basınç ve sıcaklığın yükselmesi ile hızlanır.
BİRİKİNTİ (TAŞ) ÇEŞİTLERİ
Kalsiyum Karbonat
En çok rastlanan taş tipidir. Oluşumunun sebebi, bikarbonatların varlığına bağlıdır. Bikarbonatlar, kazandaki ısının etkisiyle karbonatlara dönüşürler. Kazanlarda rastlanan taşların sebebi, besleme suyuyla gelen çeşitli tuzların çözünürlüğüne bağlıdır. Ayrıca, özellikle sıcaklık ve konsantrasyon miktarı gibi kazan çalışma şartlarının da etkisi vardır.
Kalsiyum Sülfat
Kalsiyum sülfatın çözünürlüğü sıcaklıkla azalır ve ısı akımı ne kadar önemli ise çökme o kadar çabuk başlar. Kalsiyum sülfat kazanın en sıcak bölgelerinde, çıplak alev yüzeyinde oluşur.
Silis
Silisin çözünürlüğü pH'ın bir fonksiyonudur. Kazan pH'ı yeterli değilse, silis taşlarının meydana gelme olasılığı fazladır. Silis diğer bileşiklerle birleşerek taşlar meydana getirir.
Fosfat Taşları
Kireçle saflaştırılmış ve trisodyum fosfat ilave edilmiş kazan sularında sert ve kalıcı trimagnezyum fosfat veya hidrosiapatit -Ca5(PO4)3OH- çökebilir.
Magnezyum ve magnezyum taşları
Magnezyum oranı %20 ' yi geçmez. Birikim genellikle yalnızca magnezyum veya onun silisle birleşmesinden meydana gelir.
Alümin
Killi asıltılar (süspansiyon) veya alüminyum sülfatla koagüle edilmiş sonradan iyi filtre edilmemiş sulardır.
Demir oksitler
İyi havalandırılmamış ve Fe++ içeren bir su, havada yükseltgenerek Fe(OH)3' ü verir.
BİRİKİNTİLERİN ETKİLERİ
Termik iletkenliğin azalması
Kötü ısı ileticilerdir ve çeşitli iletkenlik değerlerinin gösterdiği gibi izole edici görevi görürler. Oluşan kışır-kireç tabakası, buhar kazanının sağırlaşmasına ve buhar eldesinin azalmasına neden olur.
Metal cidarında sıcaklık birikmesi
Taşla kaplanmış olan bir cidar, ısı transferini engellediği için cidarın sıcaklığı yükselir.Mekanik özelliklerinden bir kısmını kaybedebilir.